Zakład Studiów nad Kulturą Współczesną i Filmem

Zakład Studiów nad Kulturą Współczesną i Filmem kontynuuje działalność Zakładu Wychowania Estetycznego, powstałego w 1978 roku na Wydziale Pedagogiki i Psychologii Filii Uniwersytetu w Białymstoku. Pierwszym kierownikiem Zakładu był dr Stanisław Malewski, później funkcję tę sprawowała prof. zw. dr hab. Jolanta Brach-Czaina; za jej kadencji w 1995 roku Zakład zmienił nazwę na Zakład Kulturoznawstwa. Od 2015 roku Zakładem kieruje dr hab. Katarzyna Citko, prof. UwB. W kwietniu 2017 roku, gdy powstał Międzywydziałowy Instytut Kulturoznawstwa i Sztuki, Zakład Kulturoznawstwa wszedł w jego skład, a dr hab. Katarzyna Citko została Wicedyrektorem Instytutu (od 1 lutego 2018 roku do 30 września 2019 roku). Od 2019 roku Zakład Studiów nad Kulturą Współczesną i Filmem wchodzi w skład Wydziału Studiów Kulturowych.

Kontakt: +48 (85) 745 72 87


Pracownicy Zakładu Studiów nad Kulturą Współczesną i Filmem prowadzą badania z dziedziny antropologii kultury, teorii i historii poszczególnych sztuk (szczególnie filmu) oraz w zakresie nowych technologii multimedialnych, a także przemian w sferze aksjologicznej w społeczeństwach postmodernistycznych i w dziedzinie autoetnografii. Zajmują się też krytyczną analizą dyskursów medialnych (np. neoseriali) ze szczególnym uwzględnieniem kategorii męskości i kobiecości.

Do 2016 roku pracownicy Zakładu realizowali w ramach BST temat badawczy: Terapeutyczny wymiar współczesnej kultury i sztuki, natomiast w latach 2016–2019 prowadzili badania na temat: Tradycja versus ponowoczesność. Przemiany w kulturze i sztuce XXI wieku.

Badania naukowe prowadzone przez zespół Zakładu Studiów nad Kulturą Współczesną i Filmem związane są z terapeutycznym (i autoterapeutycznym) wymiarem współczesnej kultury i sztuki, a także z przemianami w kulturze i sztuce XXI wieku, szczególnie z problematyką wartości i wartościowania w kulturze współczesnej oraz z badaniami autoetnograficznymi.

Badania mają charakter interdyscyplinarny i wielowątkowy, gdyż związane są ze szczegółowymi zagadnieniami badawczymi podejmowanymi przez poszczególnych pracowników:

  • Dr hab. Ewa Katarzyna Citko, prof. UwB – historia i teoria filmu (film polski, film hiszpański, kino meksykańskie); analiza i interpretacja filmu; zagadnienia emocji w sztuce, zwłaszcza filmowej, problematyka wartości oraz sacrum i profanum w sztuce, zwłaszcza filmowej.
  • Dr hab. Krzysztof Arcimowicz, prof. UwB – krytyczna analiza dyskursów medialnych (zwłaszcza neoseriali), socjologia płci (szczególnie badania dotyczące kategorii męskości w polskich mediach), socjologia sportu, socjologia i antropologia przedmiotów (np. samochodów), socjologia i antropologia ciała.
  • Dr Ewa Kępa – interdyscyplinarne badania nad kulturą współczesną, studia nad znaczeniem płci w kulturze (gender studies), problematyka tożsamości kulturowej, antropologia codzienności oraz badanie strategii twórczych związanych z tradycyjnymi technikami rękodzielniczymi i ich wykorzystaniem   ponowoczesnych praktykach kulturowych. W swojej pracy stosuje metodologie z zakresu badań jakościowych, między innymi autoetnografię (autoethnography) oraz partycypacyjne badania poprzez sztukę/rękodzieło (art/craft-reserach).
  • Dr Tomasz Adamski – historia filmu i fotografii; film w kulturze; kino skandynawskie, zwłaszcza szwedzkie
  • Dr Joanna Mytnik-Daniluk – arteterapia, szczególnie filmoterapia, analiza i interpretacja filmu w kontekście przemian współczesnej kultury

Dr hab. Ewa Katarzyna Citko, prof. UwB

Jej książka Filmowy świat Pedra Almodóvara. Universum emocji, Białystok, 2007, napisana dzięki stypendium hiszpańskiego MSZ „Becas MAE” i kwerendzie pobytowej w Madrycie, była zgłoszona w 2008 roku do nagrody ministerialnej. Jest autorką i współautorką 7 książek w dziedzinie kulturoznawstwa oraz ponad 50 artykułów zamieszczonych w pracach zbiorowych i czasopismach, w języku polskim, angielskim i hiszpańskim. Wynikiem ostatnich badań jest książka napisana wspólnie z Tomaszem Adamskim, Krzysztofem Arcimowiczem i Ewą Kępą Świat wartości i jego reprezentacje we współczesnych filmach i serialach, wydana w 2018 roku. Katarzyna Citko oprócz pracy naukowej pisze również poezje; jest autorką 4 tomików wierszy: Zielnik niedokończony, Łódź, 1991; Ptasie pismo, Białystok, 2004; Post tenebras Lux, Białystok, 2014 (literacka nagroda im. K. I. Gałczyńskiego „Orfeusz Mazurski 2015” za najlepszy tom roku); Tryptyk z trzema sonetami, Warszawa, 2016.

Dr hab. Krzysztof Arcimowicz, prof. UwB

W 2008 roku brał udział w międzynarodowym projekcie badawczo-wdrożeniowym „Elastyczny Pracownik – Partnerska Rodzina (The Flexible Worker – The Partnership Family)” realizowanym w ramach Inicjatywy Wspólnotowej Unii Europejskiej Equal (2007–2008). W latach 2006–2009 opracował dwa raporty dotyczące przemian kategorii męskości we współczesnej Polsce dla Ministerstwa Pracy i Polityki Społecznej RP. W 2013 i 2014 roku uczestniczył w projekcie „Rodziny z wyboru w Polsce” finansowanym ze środków budżetowych na naukę (grant „Idea Plus”). Był członkiem zespołu zajmującego się analizą dyskursu i opracował trzy raporty. Opublikował cztery monografie (w tym jedną jako współautor): Obraz mężczyzny w polskich mediach, Gdańsk 2003, Dyskursy o płci i rodzinie w polskich telesagach, Warszawa 2013, Oblicza męskości w neoserialach, Białystok 2020.  Jest autorem licznych artykułów naukowych w języku polskim, a także angielskim, niemieckim i rosyjskim. Jego artykuły ukazały się w pracach zwartych oraz periodykach m.in. „Studiach Socjologicznych”, „Kulturze i Społeczeństwie”, „Przeglądzie Socjologii Jakościowej”, „Czasie Kultury”, „Societas/Communitas”, „Studiach Humanistycznych AGH”, „Miscellanea Anthropologica et Sociologica”, „Kwartalniku Pedagogicznym”, „Jahrbuch Polen”, „Creativity. Theories – Research – Applications”. Publikował w czasopismach popularno-naukowych i gazetach opiniotwórczych m.in. „Charakterach”, „Niebieskiej Linii” oraz „Gazecie Wyborczej”.

Dr Tomasz Adamski

Jest reżyserem filmowym, twórcą i współtwórcą filmów dokumentalnych: Tandemem przez pogranicze (2012), Wielki Łapiak (2013), Pieśni rzeki (2013) oraz krótkometrażowych: Człowiek ryba (2013), Człowiek ptak (2013). Zrealizował także, współpracując z innymi twórcami, etiudy dokumentalne: Searching for hell: Rosja (2014) oraz Searching for hell: Vardo (2015), a także cykl filmów dokumentalno-promocyjnych Spacer z Ambasadorem realizowanych dla msz w  Zagrzebiu, Lizbonie, Kijowie (2013/2014). Nakręcił także dokumentalny film o Polakach pracujących dla onz w Afryce (Sudan Południowy), Turcji (Stambuł) i usa (Nowy Jork, 2015). Jest współautorem książki: Sztuka i jej miejsce w edukacji międzykulturowej. Idee, koncepcje i rozwiązania metodyczne, wraz z: Anną Józefowicz, Jarosławem Chacińskim i Elżbietą Krysztofik-Gogol, Toruń 2015 oraz autorem artykułów naukowych z zakresu filmoznawstwa. Wynikiem ostatnich badań jest książka napisana wspólnie z Krzysztofem Arcimowiczem, Katarzyną Citko i Ewą Kępą Świat wartości i jego reprezentacje we współczesnych filmach i serialach, wydana w 2018 roku.

Dr Ewa Kępa

Dr Ewa Kępa jest autorką książki Historie wydobyte z cienia. Autobiograficzne relacje starszych kobiet (2012) oraz współautorką badań, które zaowocowały publikacją Świat wartości i jego reprezentacje we współczesnych filmach i serialach (2018) napisaną wspólnie z Tomaszem Adamskim, Krzysztofem Arcimowiczem i Katarzyną Citko. Opublikowała ponadto wiele artykułów naukowych, między innymi w „Kwartalniku Pedagogicznym”, „Kulturze i Edukacji”, „Przeglądzie Kulturoznawczym”, „Kulturze Współczesnej”, „Miscellanea Anthropologica et Sociologica” i „Czasie Kultury”.

Jako osoba łącząca pracę akademicką z aktywnością artystyczną w zakresie rękodzieła tekstylnego brała udział w wystawach zbiorowych:

  • SpoTKANIE – wystawa prezentowana w trakcie IV Festiwalu Tkactwa organizowanego przez Podlaski Instytut Kultury w ramach projektu „Podlaskie Sploty”, Podlaski Instytut Kultury, Białystok, czerwiec 2023.
  • Moda na gwiazdki. Wystawa tkanin inspirowanych tkactwem tradycyjnym na Podlasiu, Galeria Marchand, Białystok, 28.08–14.09.2024.
  • Moda na gwiazdki. Wystawa tkanin inspirowanych tkactwem tradycyjnym na Podlasiu, Muzeum Ziemi Sokólskiej, Sokółka, 18.09–17.10.2024.
  • Sejpak – z tradycji w nowoczesność, Bydgoszcz: Galeria Sztuki Ludowej i Nieprofesjonalnej w Bydgoszczy, Kujawsko-Pomorskie Centrum Kultury w Bydgoszczy, 05.09.2024-31.10.2024. Wystawa towarzyszyła XXI Ogólnopolskiemu Przeglądowi Amatorskiej Tkaniny Unikatowej.

Dr hab. Ewa Katarzyna Citko, prof. UwB

  • Wieczory autorskie promujące tomiki wierszy i albumy, m.in.: Biblioteka Publiczna w Mońkach (2013, 2015), Centrum im. Ludwika Zamenhoffa w Białymstoku (2016).

Dr Tomasz Adamski

  • Cykl warsztatów filmowych w domu dziecka w Krasnem (2014–2016), w wyniku których powstał film dokumentalny oraz teledysk (współautorzy: Krzysztof Kiziewicz, Dagmara Sowa, Paweł Chomczyk).

Dr Ewa Kępa

  • Kuratorka eksperymentalnej wystawy sztuki Byłam, (nie)jestem/będę, Galeria Sztuki VR-Art Gallery, wystawa stworzona na zaproszenie Klubu Rotary Białystok. Wystawa odbyła się w ramach międzynarodowej promocji twórczości Artystek związanych z Podlasiem, 06.2023-28.09.2023. Wystawa była dostępna pod adresem: https://www.spatial.io/s/VR-Art-Gallery-63cd8dc17caee3124acc4e07?share=6604528956777873590&fbclid=IwAR3i8leeIQu7XaeiwCMXfOyH-i7n31l8xS_Rgxxa9GNSsUaUCv0a2RH3UcA
  • Współpracowała w charakterze eksperta w projekcie artystycznym autorstwa Małgorzaty Tarasewicz-Wosik: Performans: Tendencje do istnienia. Tolerancja wieloznaczności. Białystok: Zmiana Klimatu. Zadanie realizowane w ramach programu wspierania podmiotów sektora kultury i przemysłów kreatywnych na rzecz stymulowania ich rozwoju w ramach Krajowego Planu Odbudowy i Zwiększenia Odporności, NextGenerationUE, 12.2024.
  • Aktualnie realizuje projekt: Podlaski chodnik „szmaciak” – pomiędzy tradycją a współczesnością. Ekologiczny projekt artystyczno-naukowo-edukacyjny w ramach stypendium Marszałka Województwa Podlaskiego w dziedzinie twórczości artystycznej, upowszechniania kultury i opieki nad zabytkami na rok 2025.

Dr hab. Krzysztof Arcimowicz, prof. UwB

  • (2013–2014) uczestniczył w projekcie „Rodziny z wyboru w Polsce” finansowanym ze środków budżetowych na naukę (grant „Idea Plus”), opracował trzy raporty.
  • (2016) nagroda Rektora UwB za pracę naukową; (2021) nagroda Rektora UwB za pracę naukową i działalność organizacyjną.

Dr hab. Ewa Katarzyna Citko, prof. UwB

  • Medal „Zasłużony dla Kultury Polskiej”, Medal Złoty za Długoletnią Służbę – Prezydent RP (2017)

Dr Ewa Kępa, Dr Tomasz Adamski

Tomasz Adamski, Ewa Kępa i Karolina Wierel na zlecenie instytucji zewnętrznych zrealizowali projekty badawcze:

Na Uniwersytecie w Białymstoku:

  • Dr hab. Krzysztof Arcimowicz, prof. UwB - członek Komisji Rektorskiej ds. Nauki i Ewaluacji (UwB); prodziekan ds. naukowych i rozwoju Wydziału Studiów Kulturowych UwB.
  • Dr hab. Ewa Katarzyna Citko, prof. UwB – wiceprzewodnicząca NSZZ „Solidarność” UwB (2010–2014); członek Zarządu NSZZ „Solidarność” UwB (2014–2018),  wicedyrektor Międzywydziałowego Instytutu Kulturoznawstwa i Sztuki (2018-2019).

 Funkcje pełnione w czasopismach naukowych:

  • Dr hab. Ewa Katarzyna Citko, prof. UwB – członek Komitetu Naukowego międzynarodowego czasopisma naukowego „Creativity. Theories – Research – Applications” (www.creativity.uwb.edu.pl) wydawanego przy Wydziale Pedagogiki i Psychologii UwB
  • Dr Ewa Kępa – redaktor tematyczny Czasopisma Naukowego Instytutu Studiów Kobiecych wydawanego przez Wydawnictwo Humanica Instytutu Studiów Kobiecych.

Członkostwo w zespołach i towarzystwach naukowych:

  • Polskie Towarzystwo Kulturoznawcze: dr hab. Ewa Katarzyna Citko, prof. UwB (członek Komisji Rewizyjnej w latach 2013–2017 i 2017-2021); dr hab. Krzysztof Arcimowicz, prof. UwB; dr Ewa Kępa; dr Tomasz Adamski; mgr Anna Korzińska.
  • Polskie Stowarzyszenie Strategii Twórczych: dr hab. Ewa Katarzyna Citko, prof. UwB (wiceprezes od 2015); dr hab. Krzysztof Arcimowicz, prof. UwB; dr Ewa Kępa (członek Zarządu); dr Tomasz Adamski; dr mgr Anna Korzińska.
©2022 Wszystkie prawa zastrzeżone.

W ramach naszego serwisu www stosujemy pliki cookies zapisywane na urządzeniu użytkownika w celu dostosowania zachowania serwisu do indywidualnych preferencji użytkownika oraz w celach statystycznych. Użytkownik ma możliwość samodzielnej zmiany ustawień dotyczących cookies w swojej przeglądarce internetowej. Więcej informacji można znaleźć w Polityce Prywatności Uniwersytetu w Białymstoku. Korzystając ze strony wyrażają Państwo zgodę na używanie plików cookies, zgodnie z ustawieniami przeglądarki.